ميلگرد چيست؟ انواع، مشخصات، کاربرد و آزمايش های آرماتور و ميلگرد

میلگرد از پرکاربردترین انواع پروفیل فولادی بوده که در اجرای سازه های بتنی به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. مقاومت بالا در برابر کشش داشته و از انعطاف پذیری خوب برخوردار است. تنوع بالا و اندازه های مختلف سبب شده تا شاهد کاربرد میلگرد در صنایع مختلف ساختمانی، راهسازی و حمل و نقل باشیم.
در این مطلب قصد داریم تا با ویژگی ها، مشخصات فنی، کاربردها، آزمایش و هر آنچه باید از میلگرد بدانید، آشنا شویم. به زبان ساده تر، اگر به دنبال آشنایی با صفر تا صد خصوصیات و راهنمای خرید میلگرد هستید، ادامه مطلب را از دست ندهید!

میلگرد چیست؟

میلگرد ( به انگلیسی Reinforcing Bar )، میله‌ای فولادی با مقطع دایره ای شکل در قطر چند میلی متر یا چند سانتی متر است. میلگرد یا همان Rebar غالباً برای تقویت بخش های مختلف سازه به ویژه افزایش مقاومت کششی استفاده می‌شود.
جنس میلگرد غالباً فولادی بوده و در موارد خاصی از الیاف های پلیمری و سایر فلزات نیز استفاده می شود. آرماتور نام دیگر میلگرد است که اغلب مهندسان عمران و طراحان سازه از آن استفاده می کنند.

کاربرد میلگرد

میلگرد به عنوان یکی از پرکربرد ترین مقاطع فولادی، کاربردهای مختلفی دارد. بدون شک حوزه ساختمان سازی را می توان اصلی ترین کاربرد میلگرد قلمداد کرد. با توجه به ضعف بتن در کشش، استفاده از میلگرد در ساختمان های بتنی بیشترین کاربرد این پروفیل فولادی است.

از دیگر کاربردهای میلگرد عبارتند از:

• پرکاربرد در اجزای سازه ای نظیر تیر، ستون، فونداسیون، دال بتنی، دیوار برشی و …
• استفاده از میلگرد در عرشه، پایه و تیر انواع پل
• امکان استفاده در صنایع مادر نظیر صنعت پتروشیمی و راهسازی
• قابلیت استفاده در صنعت خودروسازی و حمل و نقل
• کاربرد میلگرد در بدنه سدها و دیگر سازه های رایج نظیر تونل
• ماشین آلات صنعتی از جمله ماشین آلات کشاورزی و تراش کاری

علت استفاده از میلگرد در سازه های بتنی

شاید از خود بپرسید چرا استفاده از میلگرد تا این حد در سازه های بتنی اهمیت دارد؟ اگر بخواهیم به صورت ساده و کوتاه پاسخ دهیم، ضعف بتن در کشش، علت استفاده از میلگرد در سازه بتنی است. اما بیاید قدری دقیق تر به موضوع نگاه کنیم.
بدون شک، بتن یکی از مصالح پرکاربرد برای ساختمان سازی است. همه ما بتن را مظهری از قدرت و استحکام می دانیم. بله، در حقیقت هم همین طور هست؛ اما نه در همه شرایط! نقطه قوت اصلی بتن در فشار است. به زبان دیگر، بتن در شرایط تحت فشار عملکرد بی نظیر و مقاومت بسیار خوبی دارد. اما در نقطه مقابل، در کشش، مقاومت پایینی داشته و مهمترین ضعف آن محسوب می شود.

از طرفی دیگر فولاد دارای مقاومت کششی بسیار بالایی است. از آن جا که ساختمان در زلزله تحت نیروهای کششی و فشاری قرار می گیرد، لذا مقاومت کششی اهمیت زیادی دارد. از این رو، ترکیب فولاد با بتن ضعف کششی آن را برطرف نموده و پایداری سازه را به ارمغان می آرود.

مشخصات ظاهری میلگرد

میلگردها را بر اساس شکل ظاهری می توان به دو دسته میلگرد ساده و میلگرد آجدار تقسیم بندی کرد. در میلگرد ساده ( به انگلیسی Plain Rebar ) سطح میلگرد صاف و بدون برآمدگی یا اعوجاج است. اما در میلگرد آجدار ( به انگلیسی Deformed Reinforcing Bars )، شاهد برآمدگی یا آج هستیم. شکل و نحوه قرارگیری آج نیز می تواند متفاوت باشد. میلگرد آجدار مارپیچ، میلگرد آجدار جناغی و میلگرد آجدار مرکب از مهمترین آن هاست.

ابعاد و سایز میلگرد

میلگردها بسته به قطر، به انواع مختلفی تقسیم می شوند. قطر میلگرد می تواند از حدود چند میلیمتر تا چند سانتی متر متغیر باشد. معمولاً اندازه قطر پس از کلمه میلگرد و برحسب میلی متر بیان می شود. به عنوان مثال میلگرد 16 یعنی میلگردی با قطر 16 میلی متر.
جالب است بدانید در اصطلاحات مهندسی، معمولاً برای نام بردن میلگرد از کلمه فی استفاده می کنند. فی یعنی همان قطر میلگرد و فی 16 یعنی میلگردی با قطر 16 میلیمتر.

• میلگرد 6، میلگرد 8 و میلگرد 10 از میلگردهای پرکاربرد در قطر کوچک هستند. این میلگردها اغلب برای استفاده های سبک سازه های کوچک استفاده می شود. استفاده به عنوان میلگرد عرضی یا همان خاموت از دیگر کاربردهای برجسته این نوع میلگردهاست.
• میلگرد 12، میلگرد 16، میلگرد 18، میلگرد 20 و میلگرد 22 پرکاربردترین انواع میلگرد هستند. چنین میلگردهایی برای بخش های مختلف سازه نظیر تیر و ستون مورد استفاده قرار می گیرد.
• میلگرد 36، میلگرد 40 و میلگرد 50 نیز از نمونه های با قطر بزرگ محسوب می شود. این نوع از میلگردها برای سازه های عظیم نظیر سد و پروژه های بسیار بزرگ و حساس استفاده می شود.

وزن و سطح مقطع میلگرد

بدون شک وزن و مساحت مقطع میلگرد اهمیت زیادی در محاسبات و طراحی ساختمان دارد. برای محاسبه سطح مقطع می توانید از رابطه زیر (مساحت دایره) استفاده نمایید. از آن جا که سطح مقطع میلگردها دایره دقیق نیست. بنابراین به این سطح مقطع به دست آمده از رابطه، سطح مقطع اسمی میلگرد می گویند.

A = ( π*d^2) / 4

در این رابطه A سطح مقطع میلگرد، d قطر میلگرد ( که به توان 2 می رسد) و π (عدد پی برابر 3.14) می باشد.
برای محاسبه وزن میلگرد در واحد طول (یک متر) کافی است از وزن مخصوص فولاد کمک بگیریم. شما می توانید سطح مقطع به دست آمده (A) برحسب متر مربع را در عدد 7850 ضرب نمایید. عدد حاصل وزن میلگرد بر حسب کیلوگرم بر واحد طول خواهد بود.

انواع میلگرد بر اساس استاندارد

میلگرد ها مطابق با استانداردهای مختلفی تولید و ساخته می شوند. یکی از برجسته ترین آن ها استاندارد روسی است که طبق آن میلگرد به چهار دسته A3, A2,A1 و A4 طبقه بندی می شود. تفاوت در ویژگی های ظاهری نظیر ساده یا آجدار بودن و مقاومت تسلیم فولاد از مهمترین تمایزات آن هاست.

میلگرد A1

میلگرد A1 یا S240 دارای سطح صاف و مقاومت تسلیم 2400 کیلوگرم بر سانتی متر مربع است. علت نامگذاری S240 نیز به واسطه همین مقاومت تسلیم صورت گرفته است. مقاومت میلگرد A1 نسبت با سایر میلگردها نظیر A2 و A3 کمتر است. اغلب برای کارهای ساده غیر سازه ای نظیر جوشکاری و آهنگری استفاده می شود.

میلگرد A2

میلگرد A2 یا S340 دارای مقاومت تسلیم 3400 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع بوده و دارای سطح آجدار مارپیچی است. این میلگرد در استاندارد ملی ایران نیز با نام میلگرد آج 340 شناخته می شود. کاربرد میلگرد A2 برای ساختمان های کوچک و سبک و یا استفاده به عنوان میلگرد عرضی (خاموت) می باشد.

میلگرد A3

میلگرد A3 یا S400 دارای مقاومت تسلیم 4000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع است. غالباً به صورت آجدار جناقی ساخته شده و کاربرد زیادی در ساختمان سازی و صنعت دارد. تفاوت اصلی میلگرد A2 و A3 در مقاومت تسلیم و شکل آج است. شکل آج میلگرد A3 اغلب ضربدری و به صورت هفت هشت بوده و آج میلگرد A2 به صورت منفرد و موازی است.

میلگرد A4

میلگرد A4 یا S500 مطابق استاندارد ملی ایران، نوعی میلگرد ساختمانی است که بیشترین استحکام را در میان سایر میلگرد ها دارد. در واقع میلگرد آ 4 تحمل حداقل ۵۰۰ نیوتن بر میلی متر مربع را پیش از تسلیم دارد. استفاده از این میلگرد در پروژه های عمرانی با توجه به استحکام و صرفه اقتصادی رو به افزایش است.

انواع میلگرد از نظر جنس

میلگردها از حیث جنس و متریال ساخته شده به انواع مختلفی تقسیم می شوند. از مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

میلگرد سیاه یا کربن دار

کربن یکی از ترکیبات اصلی در فولاد و ساخت انواع پروفیل فولادی نظیر میلگرد است. میلگرد سیاه یا کربن دار رایج ترین نوع میلگرد برای استفاده در ساختمان سازی است. قدرت و استحکام کششی مناسبی داشته و به صورت ساده و آجدار تولید می شود. فرسایش و پوسیدگی در گذر زمان تنها نقطه ضعف این نوع میلگردها محسوب می شود.

میلگرد گالوانیزه

میلگرد گالوانیزه با مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی و خوردگی از انواع آرماتورهای پرکاربرد است. گالوانیزاسیون با پوشش فلز روی (Zn) مقاومت خوبی برای میلگرد در برابر شرایط مختلف ایجاد می کند. مقاومت آرماتور گالوانیزه نسبت به سایر پوشش های خوردگی نظیر اپوکسی بسیار بیشتر است. ضمن آن که آسیب پذیری آن در شرایط محیطی به مراتب کمتر است.

میلگرد با پوشش اپوکسی

اپوکسی یکی از ترکیبات پرکاربرد برای محافظت در برابر شرایط خوردگی است. میلگرد با پوشش اپوکسی نیز دارای مقاومت بسیار خوبی در این شرایط است. بنابراین، برای استفاده در سازه های معرض مواد خورنده و شیمیایی انتخاب میلگرد اپوکسی هوشمندانه است. این نوع میلگردها دارای مقاومت و البته قیمت کمتری نسبت به میلگرد گالوانیزه هستند.

میلگردهای تقویتی فایبرگلاس پلیمر

امروزه استفاده از میلگردهای تقویتی نظیر میلگرد فایبرگلاس پلیمری (GFRP و FRP) رواج زیادی دارد. استفاده از ترکیبات کامپوزیت برای ارتقای مشخصات مکانیکی مهمترین خصوصیت آن هاست. این تقویت سبب استفاده از میلگرد با قطر کمتر و در فواصل طولانی تر می شود. ضمن آنکه مقاومت بالایی در برابر سولفات و خوردگی، ارتعاش زلزله، میدان های مغناطیسی و الکتریکی می‌بخشد. این میلگردها در سازه های حساس نظیر سازه های دریایی، ساختمان های تحقیقاتی و پزشکی استفاده می شود.

میلگرد استنلس استیل

زنگ زدن و اکسیداسیون، از مهمترین عوامل تخریب و آسیب به پروفیل های فولادی و میلگرد است. میلگرد استنلس استیل یا ضد زنگ در برابر رطوبت و عوامل منجر به زنگ زدگی، مقاومت بالایی دارد. این میلگردها در انواع پروژه های ساختمانی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.

میلگرد اروپایی

ویژگی اصلی میلگرد اروپایی استفاده از منگنز در ساختار آرماتور است. قابلیت خم شوندگی و سهولت در کار از خصوصیات برجسته میلگرد اروپایی است. استفاده از این نوع میلگرد در شرایط زلزله خیز و یا شرایط بد آب و هوایی انتخاب مناسبی نخواهد بود.

استاندارد ساخت میلگرد

استانداردهای مختلفی در دنیا برای ساخت و تولید میلگرد وجود دارد. از برجسته ترین آن ها می توان به استانداردهای ANSI/AWS D1.4 ایالات متحده،ISO 6935 سازمان جهانی استاندارد و DIN 488 آلمان اشاره کرد. استاندارد BS4449 انگلستان، JIS G3112 ژاپن و استاندارد میلگرد ایران به شماره ISIRI 3132 از دیگر موارد معتبر است.

آزمایش میلگرد

برای اطمینان از حصول مشخصات فنی آرماتور، آزمایش های مختلفی در نظر گرفته شده است. در ادامه به برجسته ترین آن ها اشاره خواهیم کرد:

آزمایش کشش میلگرد

بدون شک، مهمترین آزمایش میلگرد را می توان آزمایش کششی قلمداد کرد. در این آزمایش با کشیدن میلگرد، میزان تنش تسلیم آرماتور سنجیده می شود. این آزمایش مطابق با بند 5 استاندارد 1-8103 انجام می شود.

آزمایش خمش میلگرد

در آزمایش خمش، میلگرد تحت بارهای خمشی قرار گرفته و میزان شکل پذیری آن بررسی می شود. حفظ مقاومت و ترک نخوردن حین خمش از ویژگی های بارز میلگرد خوب و باکیفیت است. آزمایش خمش میلگرد مطابق با بند استاندارد 1-8103 و یا ISO 15630 قابل انجام است.

آزمایش ترکیبات شیمیایی میلگرد

ترکیبات و مواد به کار رفته در میلگرد نقش مهمی در مشخصات مکانیکی و فنی آرماتور دارد. در این راستا آزمایش ترکیبات شیمیایی که معمولاً با طیف سنجی انجام می شود، اهمیت زیادی دارد. این آزمایش را می توان مطابق با استاندارد 10979 ایران و یا ASTM E415:2014 انجام داد.

آزمایش خستگی میلگرد

خستگی میلگرد ناشی از بارهای رفت و برگشتی ایجاد می شود. در آزمایش خستگی نیز میلگرد تحت بارهای متناوب کششی قرار می گیرد تا دچار شکست شود. در این حالت پارامترهای مهمی نظیر مقاومت و کرنش اندازه گیری می شود. نتایج به دست آمده باید الزامات اجرایی استانداردها نظیر بند استاندارد 8103-1 را تأمین نماید.

قیمت میلگرد

اگر نگاهی به لیست قیمت میلگردها بیندازید، شاهد دامنه وسیعی از قیمت ها خواهید بود. از میلگرد ارزان قیمت گرفته تا میلگردهای با مشخصات بالا و گران. از جمله پارامترهایی که می تواند بر قیمت آرماتور نقش داشته باشد عبارتند از:

• نوع میلگرد نظیر ساده، گالوانیزه، اپوکسی و ….
• روش ساخت میلگرد نظیر نورد گرم، نورد سرد یا ترومکس
• سایز و اندازه میلگرد نظیر میلگرد 16، میلگرد 10، میلگرد 18، میلگرد 20 و …
• میزان تولید کارخانه و شرکت های فروش میلگرد
• میزان عرضه و تقاضا در بازار و شرایط اجتماعی سیاسی کشور
• نوسانات قیمت ارز و قیمت جهانی فلزات به ویژه فولاد
• مرکز خرید میلگرد به دلیل کاهش واسطه و ارائه انواع میلگرد قمیت مناسب

راهنمای خرید میلگرد و آرماتور

برای خرید میلگرد قیمت مناسب و کاربردی باید به چند نکته مهم و تأثیرگذار توجه کرد:

نوع آرماتور و میلگرد

نوع میلگرد و خصوصیات بارز آن اصلی ترین فاکتور برای خرید میلگرد است. میلگرد سیاه آجدار برای کارهای رایج ساختمانی مناسب است. میلگرد گالوانیزه برای شرایط محیطی حساس، میلگرد ضد زنگ و اپوکسی برای شرایط خوردگی گزینه خوبی هستند.

مشخصات آرماتور

مشخصات فنی و مکانیکی میلگرد از دیگر ویژگی های مهم برای تهیه و خرید میلگرد می باشد. نوع آرماتور نظیر میلگرد A2 یا A3، مقاومت تسلیم و قطر میلگرد از مهمترین موارد است. میلگرد 14، میلگرد 16 و میلگرد 18 از پرکاربردترین نوع آرماتور در ساختمان سازی است.

برند سازنده

شرکت های مختلفی در ایران و خارج از کشور در زمینه تولید میلگرد فعال هستند. میلگرد ذوب آهن اصفهان، میلگرد کویر کاشان، نیشابور، زاگرس، درپاد یزد میانه، فایکو و بافق یزد از نمونه های خوب ایرانی است.

روش تولید میلگرد

میلگردها ممکن است به روش نورد گرم، نورد سرد یا ترومکس (QST) تولید شود. مقاومت، انعطاف پذیری و شکل پذیری از مهمترین تمایزات آن هاست. میلگرد ترومکس شکل پذیری بالاتر و میلگرد نورد سرد استحکام بالاتری دارد. ضمن آن که میلگرد نورد گرم با تناسب خوب مقاومت و انعطاف از پرکاربردترین انواع میلگرد است.

مرکز خرید میلگرد

برای خرید میلگرد می توانید از بازار آهن آلات نظیر بازار شاد آباد و مرکز آهن تهران یا فروشگاه‌های اینترنتی معتبر استفاده کنید. فروشگاه های اینترنتی محدودیت زمان مراجعه و یا صرف وقت قابل توجه ندارند. همچنین تنوع بالایی داشته، قیمت مناسبی ارائه کرده و امکان ارسال به سراسر کشور دارند.
شما عزیزان برای خرید انواع میلگرد با بهترین کیفیت می توانید همین حالا با مشاوران فولاد جهان مهر تماس حاصل نمایید.

قیمت میلگرد

بدون شک قیمت خرید میلگرد فاکتور بسیار مهمی برای خرید است. عوامل متعددی بر قیمت آرماتور نقش دارد. هزینه های تولید، میان عرضه و تقاضا، نوسانات ارز و دلار در کنار برند و شرایط ارسال از جمله آن هاست.

خرید میلگرد با بهترین قیمت

فولاد جهان مهر از مراکز تخصصی و باسابقه در زمینه فروش انواع آهن آلات و میلگرد است. تجربه بیش از دو دهه فعالیت و همکاری با برندهای معتبر ایرانی و خارجی نشان از تجربه و اعتبار بالای این مجموعه است. شما می توانید انواع پروفیل های فولادی نظیر میلگرد، نبشی، ورق، لوله مانیسمان، لوله گالوانیزه و … را در این مجموعه مشاهده و بررسی فرمایید.
مشاوره تخصصی رایگان، ارسال به سراسر کشور و تضمین قیمت از دیگر مزایای فولاد جهان مهر است. شما مخاطبان گرامی، برای آگاهی از شرایط خرید و آخرین قیمت میلگرد امروز می توانید همین حالا با تلفن  88654200-021 تماس بگیرید.